NSA: Przegrana Fiskusa w sprawie akcyzy od energii elektrycznej

W dniu 29 czerwca 2010 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał orzeczenie korzystne dla producentów energii elektrycznej ubiegających się o zwrot podatku akcyzowego zapłaconego w okresie od stycznia 2006 do lutego 2009 r. od energii elektrycznej sprzedanej do dalszej dystrybucji (sygn. akt I GSK 938/09). Oddalając skargę kasacyjną Dyrektora Izby Celnej, NSA uznał, że w świetle prowspólnotowej wykładni polskich przepisów akcyzowych producent energii elektrycznej nie był zobowiązany do zapłaty podatku akcyzowego. Stąd też zapłacony przez niego podatek akcyzowy stanowi nadpłatę podatkową podlegającą zwrotowi. Sąd zauważył, że przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują mechanizmów, które nakazywałyby organom podatkowym badać, czy zwrot podatku może doprowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia podatnika. Zasadę tę potwierdzono w uchwale siedmiu sędziów NSA z dnia 13 lipca 2009 r., w której wyjaśniono, że przepisy Ordynacji podatkowej nie stoją na przeszkodzie zwrotowi nadpłaty w podatku akcyzowym nawet wówczas, gdy ciężar ekonomiczny podatku poniósł nabywca energii elektrycznej (sygn. akt I FPS 4/09). Należy przypomnieć, że w wyroku z dnia 12 lutego 2009 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości potwierdził, że polskie przepisy akcyzowe były niezgodne w powyższym zakresie z dyrektywą energetyczną (sprawa C-475/07).

Krzysztof Komorniczak
Prezes ECDDP Sp. z o.o.


Komentarz eksperta:
To kamień milowy orzecznictwa, lecz nie koniec batalii producentów energii elektrycznej o zwrot nienależnie zapłaconego podatku. Należy przypomnieć, że inny skład NSA zwrócił się postanowieniem z dnia 15 października 2009 r. do Trybunału Konstytucyjnemu z pytaniem prawnym, czy przepisy Ordynacji podatkowej w zakresie, jakim nie warunkują stwierdzenia nadpłaty podatku akcyzowego i jej zwrotu od tego, kto poniósł ciężar ekonomiczny tego podatku, są zgodne z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (sygn. akt I FSK 240/08). Równocześnie Ministerstwo Finansów przygotowało projekt specustawy o zwrocie akcyzy zapłaconej za okresy od stycznia 2006 r. do lutego 2009 r., w której planuje się znaczące ograniczenie kwoty zwrotu. Oceniając całokształt wydarzeń, na pewno w lepszej sytuacji znajdują się ci producenci energii elektrycznej, którzy zdecydowali się wejść w spór z organami podatkowymi co do zwrotu nadpłaty i są w tym momencie na zaawansowanym etapie postępowania.

Sławomir Czyż
doradca podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.