Szynoprzewody na zewnątrz? Zastosowanie i zalety IP65/IP68

Współczesne instalacje elektryczne w przemyśle i infrastrukturze coraz częściej wymagają niezawodnych i bezpiecznych rozwiązań także w środowiskach zewnętrznych. W takich warunkach tradycyjne systemy kablowe często okazują się niewystarczające, szczególnie jeśli chodzi o odporność na czynniki atmosferyczne i mechaniczne. Szynoprzewody o wysokim stopniu ochrony IP65 lub IP68 stanowią w takich przypadkach technicznie uzasadnioną alternatywę.

Poniższy artykuł pomoże Ci zrozumieć, kiedy warto zastosować szynoprzewody na zewnątrz, jakie mają zalety oraz czym różnią się stopnie ochrony IP65 i IP68 w kontekście realnych aplikacji.

 

Czym są szynoprzewody i jak działają?

Szynoprzewody (ang. busbar trunking systems) to systemy dystrybucji energii elektrycznej, które wykorzystują prefabrykowane moduły z miedzianymi lub aluminiowymi szynami zasilającymi, zamkniętymi w obudowie ochronnej. Stanowią one alternatywę dla klasycznego okablowania, oferując wyższą elastyczność, modułowość i wydajność w przesyle dużych mocy.

Systemy szynoprzewodów składają się m.in. z:

• odcinków prostych,
• złączek i łuków,
• skrzynek odpływowych (z możliwością podłączania odbiorników pod napięciem – „on-load"),
• jednostek przyłączeniowych i zakończeń.

 

Dlaczego szynoprzewody na zewnątrz?

Zastosowanie szynoprzewodów w instalacjach zewnętrznych przynosi szereg korzyści:

• Zwiększona niezawodność – hermetyczna konstrukcja ogranicza ryzyko awarii spowodowanych wodą, pyłem, czy zmiennymi temperaturami.
• Szybki montaż – prefabrykowane elementy skracają czas instalacji i redukują liczbę połączeń.
• Łatwa rozbudowa – możliwość dołączania nowych odbiorników bez wyłączania całej linii.
• Bezpieczeństwo eksploatacji – systemy są zabezpieczone przed ingerencją mechaniczną, a ich stopień ochrony spełnia wysokie wymagania norm IEC.

 

Stopnie ochrony IP65 i IP68 – co oznaczają w praktyce?

Stopień ochrony IP (Ingress Protection) określa odporność obudowy urządzenia na przenikanie ciał stałych i cieczy. Składa się z dwóch cyfr:

• Pierwsza cyfra (6): pełna pyłoszczelność,
• Druga cyfra (5 lub 8):
  • 5 – ochrona przed strumieniem wody z dowolnego kierunku (około 12,5 l/min),
  • 8 – ochrona przy długotrwałym zanurzeniu w wodzie pod określonym ciśnieniem.

 

Porównanie IP65 vs IP68:

Parametr	IP65	IP68
Pyłoszczelność	Tak	Tak
Odporność na wodę	Strumień wody	Zanurzenie w wodzie
Typowe zastosowanie	zadaszone przestrzenie zewnętrzne, przemysł lekki	instalacje podziemne, przemysł ciężki, strefy zalewowe
Konserwacja	Minimalna	Minimalna, pod warunkiem poprawnej instalacji

Wybór między IP65 a IP68 zależy od warunków środowiskowych, poziomu narażenia na wodę, oraz wymagań projektowych.

 

Gdzie stosuje się szynoprzewody IP65/IP68?

Systemy szynoprzewodów o wysokim stopniu szczelności (tzw. szynoprzewody wodoszczelne) znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie środowisko naraża infrastrukturę elektryczną na działanie czynników zewnętrznych:

• Zewnętrzne stacje transformatorowe
• Zakłady przemysłowe na otwartym terenie
• Farma fotowoltaiczne i wiatrowe
• Porty morskie, terminale kontenerowe
• Obiekty infrastrukturalne (lotniska, koleje)
• Strefy zagrożone zalaniem (np. tunele, kanały techniczne)

W przypadku instalacji narażonych na okresowe zalewanie lub zanurzenie – IP68 jest bezdyskusyjnie wymogiem projektowym.

 

Zalety techniczne i eksploatacyjne

1. Odporność na warunki atmosferyczne
Dzięki odpowiednio dobranej obudowie (zwykle aluminium z powłoką antykorozyjną lub stal nierdzewna), system nie degraduje się nawet przy długotrwałej ekspozycji na UV, deszcz, mgłę solną czy zmiany temperatury.

2. Brak konieczności hermetycznych przepustów kablowych
Szynoprzewody przechodzące przez ściany czy stropy nie wymagają stosowania kosztownych i pracochłonnych rozwiązań typu dławików czy przepustów gazoszczelnych.

3. Niższe straty energii
Dzięki zwartej, fabrycznie skręcanej konstrukcji oraz wysokiej jakości połączeniom, szynoprzewody generują mniejsze straty Joule’a niż konwencjonalne przewody o porównywalnym przekroju.

4. Możliwość montażu pionowego i poziomego
Systemy te mogą być prowadzone w różnej konfiguracji, z wykorzystaniem specjalnych uchwytów i wsporników odpornych na korozję.

5. Modułowość i łatwość serwisowania
W przypadku awarii możliwa jest szybka wymiana pojedynczego segmentu, bez konieczności rozkładania całej instalacji.

 

Wymagania montażowe i certyfikaty

Aby uzyskać deklarowany stopień IP, konieczne jest przestrzeganie szczegółowych wytycznych producenta dotyczących montażu, m.in.:

• właściwego dokręcenia połączeń mechanicznych (kontrola momentu obrotowego),
• zastosowania odpowiednich uszczelek i zestawów instalacyjnych,
• szczelnego domknięcia elementów końcowych.

Systemy szynoprzewodów do zastosowań zewnętrznych powinny posiadać:

• certyfikaty zgodności z normami IEC 61439-6 i IEC 60529,
• raporty z badań IP i IK (odporność na udar mechaniczny),
• opcjonalnie – dopuszczenia morskie, kolejowe lub ATEX (dla stref zagrożonych wybuchem).

 

Czy warto inwestować w IP65/IP68?

Choć koszt początkowy szynoprzewodów o wysokim stopniu szczelności może być wyższy niż tradycyjnych kabli, w praktyce inwestycja szybko się zwraca dzięki:

• redukcji przestojów,
• mniejszym kosztom konserwacji,
• wyższej trwałości eksploatacyjnej (nawet do 30 lat bezobsługowej pracy),
• uproszczonemu projektowaniu i estetyce instalacji.

 

Podsumowanie naszego poradnika

Jeśli projektujesz instalację elektryczną na zewnątrz i zależy Ci na niezawodności, bezpieczeństwie oraz możliwości łatwej rozbudowy – szynoprzewody IP65 lub IP68 to rozwiązanie, które warto rozważyć. Ich zastosowanie znacząco zwiększa odporność infrastruktury na ekstremalne warunki, jednocześnie upraszczając montaż i przyszłe modernizacje.

Pamiętaj, że kluczowe znaczenie ma nie tylko dobór odpowiedniego stopnia ochrony, ale także prawidłowe zaprojektowanie i wykonanie instalacji zgodnie z normami i zaleceniami producenta.

Jeśli potrzebujesz wsparcia przy doborze odpowiedniego systemu szynoprzewodów – warto skonsultować się z doświadczonym producentem lub integratorem systemów elektroenergetycznych.