Pan-europejski rynek energii

Pan-europejski rynek energii

Podczas XXI spotkania Europejskiego Forum Energii Elektrycznej uzgodniono plany działania dla realizacji projektów pan-europejskich map drogowych i dalszej integracji europejskiego rynku energii.

Współczesny rynek energii
Alokacja zdolności przesyłowych będzie odbywała się poprzez wspólną pan-europejską platformę. Dzięki niej łączone będą oferty kupna-sprzedaży składane przez uczestników rynku. Połączenie rynków krajów Europy Środkowo-Zachodniej (Benelux, Niemcy i Francja) oraz Europy Północnej (Dania, Szwecja, Niemcy Finlandia i Polska) będzie odbywało się w dwóch etapach. Najpierw do końca 2012 r. będzie to następowało na zasadzie tzw. border-by-border (kolejno będą przyłączane kolejne kraje). Natomiast rozwiązanie docelowe powinno być wdrożone do 2014 r. W regionie Europy Środkowo-Wschodniej (Niemcy, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Węgry i Słowenia) implementacja modelu docelowego planowana jest na koniec 2013 r.

Przyszły rynek energii
Modelem docelowym jest tzw. market coupling, tj. sposób łączenia rynków energii elektrycznej z udziałem giełd energii z dwóch lub kilku rynków. Wdrożenie modelu docelowego w całej UE przewidziane jest do 2014 r. W ramach projektu pilotażowego w pierwszej kolejności połączą się rynki krajów Europy Środkowo-Zachodniej oraz Europy Północnej – projekt NWE Day-ahead Market Coupling. Ta część projektu ma być wdrożona do końca 2012 r. Przewiduje się, że region Europy Środkowo-Wschodniej (Niemcy, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Węgry i Słowenia) dołączy do wspólnego rynku NWE w terminie do końca 2013 r. Jednocześnie istniejący już czesko-słowackim market coupling, po przyłączeniu Węgier, zintegruje się z regionami połączonymi w ramach NWE Day-ahead Market Coupling do końca 2012 r.

Rynek kontraktów długoterminowych
Do 2014 r. wprowadzone zostaną tzw. fizyczne prawa przesyłowe (PTR) z uwzględnieniem zasady wykorzystaj lub sprzedaj (ang. Use-It-Or-Sell-It - UIOSI) oraz finansowe prawa przesyłowe (FTR). Tam, gdzie rynki energii elektrycznej charakteryzują się dużą płynnością wprowadzone zostaną inne instrumenty finansowe, które umożliwią zabezpieczenie finansowe uczestnika rynku.

Metodologia wyznaczania mocy przesyłowych
Wyznaczanie zdolności przesyłowych, które są udostępniane w aukcjach krótkoterminowych, odbywać się będzie w oparciu o metodę available transmission capacity (ATC) lub flow based (FB). Wykorzystany zostanie wspólny model sieci na połączeniach wszystkich rynków w całej UE (ang. common grid model) lub przynajmniej na połączeniach synchronicznych. Metoda FB polega na przydzieleniu zdolności przesyłowych użytkownikom systemu w oparciu o model rzeczywistych przepływów energii elektrycznej w sieciach zarządzanych przez operatorów systemów przesyłowych. Tę metodę preferuje się tam gdzie linie przesyłowe są gęsto rozmieszczone i współzależne.

Niezbędna jest koordynacja wdrożenia market coupling i metody FB. Rozważane są dwie metody:
1) wdrożenie market coupling, tj. mechanizmu udostępniania zdolności przesyłowych z jednoczesną sprzedażą energii jako produktu, a następnie zastosowanie do funkcjonującego market coupling metody FB
2) wdrożenie zasad wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych typu explicit (sprzedaż samych zdolności przesyłowych; energia jest nabywana na podstawie odrębnego kontraktu handlowego) w oparciu o metodę FB, a następnie przejście do market coupling już uwzględniającego FB.


XXI Europejskie Forum Energii Elektrycznej odbyło się w dniach 5-6 grudnia br. we Florencji. W obradach Forum, które mają miejsce zwykle dwa razy w roku, uczestniczą przedstawiciele organizacji europejskich operatorów i przedstawicieli organizacji zrzeszających uczestników rynku energii elektrycznej.

(ma)