Tele Fonika Kable i akcelerator cząstek stałych

Kable zaprojektowane i wykonane w Zakładzie w Krakowie zostały wykorzystane przy rozbudowie akceleratora cząstek stałych PETRA III w Instytucie Badawczym DESY (Deutsches Elektronen-Synchrotron) w Hamburgu.

- Jakość, zaawansowanie technologiczne i terminowość realizacji są przepustkami do tak prestiżowych kontraktów – podkreśla Ryszard Pilch, prezes zarządu Spółki Tele – Fonika Kable SA – Nasi technolodzy nie boja się najbardziej wyrafinowanych oczekiwań. Potrafimy sprostać każdemu zamówieniu – zapewnia prezes Pilch.

Akceleratory są podstawowymi narzędziami eksperymentalnej fizyki cząstek elementarnych, fizyki jądrowej, źródeł światła czwartej generacji, są także stosowane w wielu innych badaniach, przemyśle i medycynie.

Urządzenia te dzielą się na dwa typy: liniowe i kołowe. DESY należy do największych europejskich ośrodków naukowych, posiada drugi, co do wielkości w Europie (po CERN-ie) akcelerator cząstek.

Laboratorium stwarza możliwości prowadzenia badań z użyciem zainstalowanej w nim aparatury naukowcom z całego świata. Regularnie współpracują z nim między innymi uczeni z Polski.

Akceleratory dostarczają energii cząstkom na całej swojej długości, więc im dłuższy akcelerator, tym większą energię możemy nadać przyspieszanym cząstkom. Aby dostarczyć energię wiązce cząstek, w akceleratorach używa się silnego pola elektrycznego.

W roku 2016 planowane jest oddanie do użytku dwukilometrowego akceleratora liniowego i lasera na swobodnych elektronach XFEL – X-ray free-electron laser. Urządzenie to umożliwi unikatowe badania, w tym między innymi obserwację zachowania pojedynczych atomów wchodzących w reakcje chemiczne. To przy ich budowanie zostały wykorzystane kable z Krakowa.

Poprzez przyspieszanie cząstek do bardzo dużych energii, a następnie zderzanie ich z tarczą lub ze sobą nawzajem, fizycy są w stanie dowiedzieć się czegoś o siłach działających pomiędzy nimi.

Kabel z Tele - Foniki Kable to autorska konstrukcja oparta na giętkiej żyle miedzianej kl. 5, oraz specjalnych mieszankach izolacyjno-powlokowych. Ze względu na przeznaczenie musiały spełnić niezwykle ostre wymagania zdefiniowane w normach IEC m.in.: odporność na rozprzestrzenianie płomienia, ograniczoną emisję dymu i kwaśnych gazów, odporność na olej, radiację, ozon, promienie UV.

(gz)