Powrót do listy artykułów Aktualizowany: 2025-03-26
7-stopniowy regulator zaczepów w transformatorze MarkoEco2 – precyzyjna kontrola napięcia sieci

Jak liczba zaczepów w transformatorze wpływa na stabilność napięcia i efektywność energetyczną?

Czas czytania: 7 minut

Wyobraź sobie, że prowadzisz luksusowego SUV-a po górzystej drodze. Standardowa skrzynia biegów daje Ci pięć przełożeń – niby wystarczy, ale brakuje tej płynności, gdy nachylenie terenu zmienia się co kilkaset metrów. A teraz przesiadasz się do modelu z siedmioma biegami. Każdy zakręt, każdy podjazd pokonujesz z absolutną kontrolą, bez szarpnięć i strat mocy.

Tak samo działa transformator MarkoEco2 z 7-stopniowym regulatorem zaczepów (tap changer) – daje Ci nieporównywalnie większą kontrolę nad napięciem, niż tradycyjne 3- lub 5-stopniowe modele.

 

Biegi transformatora: co to jest i czemu służy?

Na pierwszy rzut oka transformator to tylko kawał solidnego metalu – stojący gdzieś w stacji, niemal niewidoczny dla laika. Ale prawda jest taka, że jego serce nieustannie pracuje nad jednym: utrzymaniem stabilnego, optymalnego napięcia, bez względu na to, jak zmieniają się warunki w sieci.
A narzędziem, które pozwala mu dostosowywać się do tych zmian, jest właśnie regulator zaczepów (tap changer).


Jak to działa?

Transformator wyposażony jest w zestaw odczepów zamontowanych na uzwojeniu pierwotnym. Zmieniając położenie zaczepów, możesz regulować napięcie wejściowe – obniżać lub podnosić je w zależności od aktualnych potrzeb. To trochę jak skrzynia biegów w samochodzie: chcesz więcej mocy pod górkę? Przełączasz na niższy bieg. Jedziesz po prostej? Możesz wrzucić wyższy i oszczędzać energię.

 

Standardowe rozwiązania – 3 i 5 stopni, czyli proste przełączanie

W większości klasycznych transformatorów spotkasz dwa warianty:

  • Trójstopniowy regulator zaczepów – oferujący regulację napięcia na poziomie ±5%.
    Jeżeli transformator ma napięcie znamionowe np. 10 000 V, oznacza to możliwość podniesienia napięcia do 10 500 V lub obniżenia go do 9 500 V. Każdy skok to równowartość 500 V – rozwiązanie wystarczające w prostych, stabilnych sieciach, gdzie nie mamy do czynienia z dynamicznymi zmianami obciążenia.
  • Pięciostopniowy regulator zaczepów – tutaj zmiany odbywają się już w krokach co 2,5%.
    Daje to bardziej precyzyjne ustawienie: napięcie może wynosić 10 500 V, 10 250 V, 10 000 V, 9 750 V lub 9 500 V. To rozwiązanie dla tych, którzy potrzebują nieco większej elastyczności, np. w bardziej rozgałęzionych sieciach z różnorodnym obciążeniem.

Dla wielu instalacji to wystarczające. Ale kiedy w grę wchodzi dynamiczny rynek energii, odnawialne źródła, zmienne obciążenia i wymagania odbiorców... wtedy zaczyna liczyć się każdy procent, każdy szczegół


Ale MarkoEco2 idzie o krok dalej...

W świecie, w którym liczy się nie tylko stabilność, ale precyzja dostosowania sieci do zmiennych warunków, standardowe rozwiązania mogą już nie wystarczać. Dlatego w naszych transformatorach MarkoEco2 wprowadziliśmy 7-stopniowy regulator zaczepów.

Co to zmienia?

Każdy dodatkowy stopień to nie tylko większa liczba opcji, ale realna możliwość:

  • eliminacji skoków napięcia,
  • precyzyjnego dostrojenia sieci, nawet przy minimalnych odchyleniach,
  • unikania konieczności stosowania dodatkowych urządzeń kompensujących.

Wyobraź sobie, że różnica między 3, 5, a 7 stopniami to jak przesiadka z roweru miejskiego na rower wyczynowy z 21 biegami – kontrolujesz każdy podjazd, każdą zmianę nawierzchni z dokładnością co do sekundy.

W transformatorze MarkoEco2, przy napięciu pierwotnym np. 15,75 kV, każdy z siedmiu biegów pozwala Ci zmieniać napięcie o ok. 1,67%, czyli precyzyjnie co ok. 262-263 V. Nie musisz już szukać kompromisu między zbyt wysokim a zbyt niskim napięciem. Masz pełną kontrolę, by dopasować się do dowolnego scenariusza – od przemysłu ciężkiego po farmy fotowoltaiczne i końcówki rozbudowanych sieci dystrybucyjnych.


Dlaczego 7-stopniowy tap changer to gamechanger?

Nasze transformatory MarkoEco2 wyposażone w 7-stopniowy tap changer umożliwiają regulację napięcia z jeszcze większą precyzją – skok wynosi zaledwie ~1,67%.

Korzyści:

  • Minimalne straty napięcia na długich liniach przesyłowych.
  • Stabilna praca urządzeń nawet przy zmiennym obciążeniu.
  • Idealne do zastosowania w nowoczesnych instalacjach OZE, gdzie fluktuacje napięcia są normą.
  • Większa żywotność urządzeń odbiorczych dzięki mniejszym skokom napięciowym.


Jeśli transformator 3-biegowy to rower z trzema przerzutkami, a 5-biegowy – klasyczna skrzynia biegów, to nasz 7-biegowy MarkoEco2 to rower z precyzyjną, 21-stopniową przerzutką Shimano, gdzie każdy obrót jest dostosowany do warunków.

 

Zasada „High-to-high, low-to-low" w praktyce z 7-stopniowym regulatorem MarkoEco2

W elektroenergetyce są reguły, które pozostają niezmienne. Jedna z najważniejszych brzmi:

Napięcie za wysokie? Podnosisz bieg. Napięcie za niskie? Obniżasz.

Jednak to, jak precyzyjnie możesz reagować na wahania napięcia, zależy od konstrukcji Twojego transformatora – a dokładniej, od liczby dostępnych zaczepów.


Przykład: Transformatora 630 kVA, 15,75 kV / 400 V:  Jak działa regulacja na 7 biegach?

Weźmy pod lupę rzeczywisty przypadek transformatora olejowego MarkoEco2 630 kVA, 15,75 kV / 400 V, wyposażonego w 7-stopniowy regulator zaczepów.

W tym modelu, zakres regulacji napięcia po stronie średniego napięcia (15,75 kV) wynosi ±5%, co daje:

 

Transformator 630 kVA 15750V/400V -jak działa regulacja na 7 biegach?
Transformator 630 kVA 15750V/400V -jak działa regulacja na 7 biegach?

Zakres regulacji napięcia po stronie średniego napięcia (15,75 kV) wynosi ±5%. Każdy krok to różnica ok. 262-263 V na stronie SN.

Dzięki temu możesz:

✅ Podnieść napięcie z 15,2 kV do 15,49 kV (bieg 5) – stabilizując parametry w idealnym zakresie, bez przeregulowania.

✅ Gdy napięcie wzrasta np. do 16,3 kV (np. przy dużej produkcji z farmy PV), możesz obniżyć je do 16,02 kV (bieg 3), eliminując ryzyko przepięć.

W tradycyjnych rozwiązaniach 3-stopniowych skok wynosiłby aż ±5% (około 787 V), co często oznacza nadmierną korektę. W MarkoEco2 masz możliwość dostosowania napięcia niemal co 260 V – precyzyjnie, bez potrzeby stosowania dodatkowych urządzeń kompensacyjnych.

 

Dlaczego fabrycznie ustawiamy 4. bieg w MarkoEco2?

Każdy transformator MarkoEco2 opuszcza fabrykę z fabrycznym ustawieniem regulatora zaczepów na środkowym (4.) biegu. Zapewniamy od razu napięcie znamionowe, które idaelnie pasuje do większości standardowych sieci dystrybucyjnych. Pozostawiamy przestrzeń do elastycznego dostosowania  zarówno w górę jak i w dół, w zależności od specyfiki Twojej instalacji.

To trochę jak wyjechanie z salonu samochodem, w którym bieg jest ustawiony na luz, pełna kontrola, zanim wciśniesz gaz.

 

Jakie ma to znaczenie dla Twojej sieci?

Wyobraź sobie zakład przemysłowy zlokalizowany na końcówce linii SN, gdzie na wejściu często obserwujesz spadki napięcia do 15,2 kV, co wpływa na jakość zasilania maszyn i urządzeń.

Jeśli miałbyś transformator z klasycznym 3-stopniowym regulatorem, skok wynosiłby od razu ±5% (czyli +/- 787 V), co mogłoby oznaczać... przesadę – podbijając napięcie zbyt mocno lub za mało.

Dzięki 7-stopniowemu regulatorowi w MarkoEco2, możesz:

✅ Podnieść napięcie z 15,2 kV do 15,49 kV (bieg 5) – stabilizując parametry w idealnym zakresie, bez przeregulowania.

✅ Gdy dojdzie do wzrostu napięcia do np. 16,3 kV (np. przy niższym poborze na linii lub dużej produkcji z farmy PV), możesz obniżyć je do 16,02 kV (bieg 3), eliminując ryzyko przepięć.

To dokładnie tak, jakbyś miał skrzynię biegów, która pozwala dostosować prędkość jazdy co 10 km/h zamiast co 30 km/h – pełna płynność i kontrola.

 

Koniec z kompromisami i dodatkowymi urządzeniami kompensacyjnymi

W tradycyjnych rozwiązaniach, gdy napięcie waha się o kilka procent, często trzeba inwestować w:

  • Dławiki kompensacyjne,
  • Reaktory,
  • Urządzenia stabilizujące napięcie.

Z naszymi jednostkami MarkoEco2, 7-biegowymi tranfsormatorami eliminujesz ten problem – precyzyjna regulacja w zakresie ±5% z krokiem co 1,67% pozwala obsłużyć większość sytuacji bez dodatkowych nakładów inwestycyjnych.

 

Bezpieczeństwo obsługi transformatora – procedura, której nie możesz pominąć

Niezależnie od tego, czy zarządzasz 3-, 5-, czy 7-stopniowym transformatorem MarkoEco2, jedno pozostaje niezmienne: Twoje bezpieczeństwo i niezawodność pracy sieci zaczynają się od prawidłowej obsługi regulatora zaczepów. Zasady są proste, ale ich konsekwencje - fundemtalne!


Krok po kroku: Co musisz zrobić, zanim ruszysz zaczepami:

  1.  Odłącz transformator od napięcia po stronie WN i NN. Nie ma miejsca na kompromisy – napięcia resztkowe na poziomie 36 kV mogą być zabójcze. Upewnij się, że zarówno wysokie, jak i niskie napięcie zostało całkowicie odłączone. W MarkoEco2 zadbaliśmy o czytelne oznaczenia i łatwy dostęp do punktów odłączenia – bezpieczeństwo Twoich techników to nasz priorytet.
  2. Rozładuj uzwojenia – neutralizacja resztek napięcia to obowiązek. Nawet po odłączeniu napięcia pierwotnego i wtórnego transformator może „przechowywać" energię. Dla porównania: to jak rozładowany kondensator, który nadal potrafi porazić, jeśli nie zachowasz ostrożności. W MarkoEco2 wszystkie uzwojenia są projektowane zgodnie z normą EN 60076-1, co minimalizuje ryzyko niepożądanych przepięć, ale procedura rozładowania to krok, którego nigdy nie pomijamy.
  3. Kilkukrotnie przełącz regulator zaczepów. Dlaczego? W trakcie pracy na stykach może osadzać się warstwa tlenków lub film olejowy, który pogarsza kontakt. Porównaj to do wtyczki z kurzem – kontakt niby jest, ale niepewny. Przełączenie zaczepu kilka razy mechanicznie czyści styk, eliminując ryzyko iskrzenia i lokalnego przegrzewania. Dzięki hermetycznej konstrukcji MarkoEco2 oraz zastosowaniu oleju zgodnego z IEC 60296, żywotność styków jest znacznie wydłużona, ale dobra praktyka to podstawa.

 

Chcesz jeszcze więcej kontroli?

Transformatory olejowe MarkoEco2 od Energeks to nie tylko solidność konstrukcji i zgodność z normami EN 50588-1 oraz Ecodesign EU 548-2014. To również zaawansowane podejście do regulacji napięcia, umożliwiające precyzyjną kontrolę w każdych warunkach.

Nasze jednostki wyposażone są w 7-stopniowe regulatory zaczepów, które zapewniają wyjątkową elastyczność, ale to dopiero początek.

Dla tych, którzy szukają maksymalnej kontroli nad siecią i chcą w pełni wykorzystać potencjał transformatorów MarkoEco2, oferujemy opcje automatyzacji:

  • Automatyczne regulatory zaczepów (OLTC) – dynamicznie dostosowują napięcie w czasie rzeczywistym, eliminując konieczność ręcznych interwencji.
  • Zdalne sterowanie i monitoring – pełna kontrola parametrów pracy transformatora z poziomu centrum zarządzania.
  •  Algorytmy predykcyjne AI – przewidują zmiany obciążenia i automatycznie regulują zaczepy, zanim spadki napięcia lub przeciążenia wpłyną na pracę urządzeń.

Dzięki połączeniu 7-stopniowego regulatora zaczepów i automatyki OLTC, możesz zredukować straty energii nawet o 15% rocznie, przy jednoczesnym zwiększeniu żywotności urządzeń. Co więcej, czas reakcji systemu na zmieniające się obciążenie spada z godzin do... milisekund. To szczególnie istotne w instalacjach przemysłowych, farmach wiatrowych czy nowoczesnych budynkach, gdzie każda sekunda przerwy kosztuje.

Specjalnie zaprojektowane dla MarkoEco2:

  • Zakres mocy od 25 kVA do 4550 kVA
  • Praca przy napięciach do 36 kV
  • Możliwość montażu wewnątrz i na zewnątrz (do IP44)
  • Kompatybilność z systemami monitoringu temperatury, zabezpieczeniami przepięciowymi oraz chłodzeniem ONAN, ONAF, OFWF

 

Chcesz poznać szczegóły?

Jeśli zarządzasz farmą fotowoltaiczną i codziennie mierzysz się ze zmiennością produkcji  doskonale wiesz, jak każdy cień, każda chmura mogą wpłynąć na stabilność napięcia. Transformator MarkoEco2 z 7-stopniowym regulatorem zaczepów pozwala Ci nie martwić się pogodą, napięcie pozostaje w ryzach, niezależnie od warunków.

A może Twoja codzienność to przemysł ciężki, gdzie jedno wahanie napięcia może zatrzymać całą linię produkcyjną? Właśnie tutaj precyzyjna regulacja MarkoEco2 pokazuje swoją siłę. Stabilność napięcia = stabilność produkcji. Żadnych kompromisów, żadnych niepotrzebnych przestojów.

Albo działasz w rozbudowanej sieci dystrybucyjnej, gdzie każda końcówka linii żyje własnym życiem, z różnym obciążeniem i innymi wymaganiami? MarkoEco2 pozwoli Ci dopasować się do tych warunków jak rękawiczka bez dodatkowych nakładów na kompensatory czy reaktory.

Bo tak naprawdę chodzi o Ciebie i Twoją sieć. O to, żebyś miał kontrolę, elastyczność i pewność, że napięcie pracuje dla Ciebie, a nie odwrotnie.

 

Chcesz zobaczyć, jak to działa w praktyce?

Poznaj naszą ofertę transformatorów MarkoEco2 – od 25 do 4550 kVA
Sprawdź dostępne jednostki gotowe od ręki
Dołącz do społeczności Energeks na LinkedIn i  bądź na bieżąco z nowoczesną elektroenergetyką

Twoja sieć zasługuje na precyzję. My ją dostarczamy.

Autor:
Energeks
Źródło:
https://energeks.pl/oferta
Dodał:
EnerGeks Transformatory Sp. z o. o.