"Nie pojęliśmy jeszcze decyzji" - Rozmowa z Waldemarem Pawlakiem – wicepremierem, ministrem gospodarki

Czy rząd zamierza pracować nad przygotowaniem kompleksowego dokumentu dla wszystkich grup uczestniczących w rynku: elektroenergetyki, ciepłownictwa i odbiorców energii?

Nie podjęliśmy jeszcze decyzji w sprawie ewentualnej kompleksowej ustawy dla wszystkich grup uczestniczących w rynku, natomiast obecnie pracujemy nad nowelizacją ustawy Prawo energetyczne w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.

Jakie są założone cele i spodziewane efekty ustawy o efektywności energetycznej?

Przygotowywany w Ministerstwie Gospodarki projekt ustawy o efektywności energetycznej po raz pierwszy reguluje te kluczowe dla całej gospodarki zagadnienia. Rząd przywiązuje duże znaczenie do poprawy efektywności energetycznej, upatrując w takim działaniu korzyści ekonomiczne i środowiskowe.

Celem ustawy jest stworzenie przepisów do działań poprawiających efektywność energetyczną gospodarki. Działania te skoncentrowane będą na trzech obszarach: zmniejszenia zużycia energii, podwyższenia sprawności jej wytwarzania oraz ograniczenia strat energii w przesyle i dystrybucji. Ponadto ustawa ma zapewnić pełne wdrożenie postanowień dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Dyrektywa powyższa obliguje państwa członkowskie do osiągnięcia oszczędności zużycia energii na poziomie 9% do końca 2016 r. Jednocześnie ustawa ma stanowić realizację przyjętego przez Radę Europejską w marcu 2007 r. bardzo ambitnego, 20% celu obniżenia zużycia energii w UE do 2020 r.

Szczególną rolę w zakresie oszczędnego gospodarowania energią będą odgrywać jednostki sektora publicznego. Organy administracji rządowej, zarówno centralne jak i terenowe, zostaną zobowiązane do oszacowania ilości energii zużywanej przez nie w ciągu roku, jak również do oszczędzania energii na poziomie nie mniejszym niż cele krajowe.

Integralną częścią ustawy są mechanizmy wsparcia. Planowane jest wprowadzenie tzw. białych certyfikatów, czyli mechanizmu pozyskiwania, umarzania i obrotu świadectwami potwierdzającymi przeprowadzenie działań mających na celu oszczędność energii. Opracowany zostanie szczegółowy katalog działań prooszczędnościowych, za które będą mogły być pozyskiwane białe certyfikaty. Do ich wydawania i umarzania zostanie upoważniony Prezes URE, a wynikające z nich prawa majątkowe będą zbywalne i staną się towarem giełdowym.

Na przedsiębiorstwa sprzedające energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe odbiorcom końcowym nałożony zostanie obowiązek pozyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE określonej ilości białych certyfikatów lub uiszczenia opłaty zastępczej. Wielkość tego obowiązku zostanie określona w drodze rozporządzenia.

Na jakim etapie są prace nad nowym modelem regulacji w ciepłownictwie? Jak będzie on ostatecznie wyglądał?

Regulacja w sektorze przedsiębiorstw ciepłowniczych ma na celu ochronę interesu odbiorców ciepła, która jest konieczna ze względu na niedostateczne funkcjonowanie mechanizmów rynkowych w obszarze zaopatrzenia w ciepło sieciowe. W ramach dyskusji nad możliwością zmiany struktury ustawy Prawo energetyczne oraz liberalizacją warunków funkcjonowania sektora ciepłowniczego prowadzone są uzgodnienia z przedstawicielami sektora oraz Urzędu Regulacji Energetyki. Przede wszystkim chodzi o mechanizm kształtowania cen ciepła bazujących na kosztach referencyjnych w systemach ciepłowniczych. Wprowadzenie takich rozwiązań wymaga jednak szczegółowej analizy ich skutków, w tym wpływu na poziom cen ciepła dla odbiorców.

Czy rząd stawia na węgiel jako podstawowe paliwo dla energetyki?

W Ministerstwie Gospodarki trwają prace nad projektem Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku. Odnosić się on będzie również do energetyki opierającej się na węglu kamiennym i brunatnym. Węgiel jest podstawowym paliwem wykorzystywanym do produkcji energii w Polsce, dlatego ma bardzo duże znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju. Z prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię wynika, iż w perspektywie najbliższych lat nie przewiduje się znaczących zmian w strukturze nośników wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej.

Jednym z celów przedstawionych w projekcie polityki energetycznej w sektorze górnictwa węgla jest racjonalne i efektywne gospodarowanie złożami. Aby utrzymać poziom wydobycia konieczne jest poniesienie wysokich nakładów inwestycyjnych. Wymaga to podjęcia różnorodnych działań w celu uzyskania środków finansowych, m.in. prywatyzacji przedsiębiorstw górniczych poprzez giełdę, z zachowaniem większościowego pakietu Skarbu Państwa.

Rozważane jest również udostępnianie nowych złóż węgla brunatnego – o ile znajdzie to uzasadnienie ekonomiczne. Obecnie prowadzone są konsultacje przedstawicieli Ministerstwa Gospodarki z grupami eksperckimi na temat przystąpienia do eksploatacji złóż węgla brunatnego pod Legnicą. Konsultacje te obejmują m.in. zagadnienia wydobycia i prognoz wydobycia węgla brunatnego, strategię rozwoju branży węgla brunatnego w Polsce, charakterystykę złóż pod Legnicą, problem CO2 oraz zapewnienia ochrony prawnej ww. złożom węgla brunatnego.

Rozmawiali: Dorota Kubek, Mariusz Marchwiak (Magazyn Nowa Energia)